Disleksi, okuma ve yazma güçlüğüne yol açan bir öğrenme bozukluğudur. Dislektik çocuklarda yürütücü işlev becerileri, özellikle okuma ve yazma süreçlerini daha etkili bir şekilde yönetmelerine yardımcı olabilir. 

İşte dislektik çocuklarda önemli olabilecek yürütücü işlev becerileri:

1. Dikkat ve Odaklanma: Dislektik çocuklar, okuma ve yazma sırasında dikkatlerini sürdürme konusunda zorluk yaşayabilirler. Dikkatlerini odaklamayı ve uzun süreli görevlere odaklanmayı geliştirmeleri önemlidir.

2. Hafıza: Disleksi, kelime tanıma ve yazma zorluklarına neden olabilir. İyi bir işitsel ve görsel hafıza, kelime dağarcığını genişletmek ve yazılı bilgiyi hatırlamak için yardımcı olabilir.

3. Planlama ve Organizasyon: Okul projeleri ve görevleri düzenli bir şekilde yönetme yeteneği, dislektik çocukların başarısını artırabilir. Görevleri sıralamak, zamanı iyi kullanmak ve öğrenme kaynaklarını düzenlemek önemlidir.

4. Metin Anlama: Okuduğu metni anlama yeteneği, dislektik çocuklar için zor olabilir. Okuma stratejileri geliştirmek ve metin içeriğini anlama konusunda yardımcı olabilir.

5. Yönergelere Uyma: Disleksi, talimatları anlama ve takip etme konusunda sorunlar yaratabilir. Bu nedenle, talimatları açıkça anlamaları ve uygulamaları için destek gerekebilir.

6. Problem Çözme: Dislektik çocuklar, okuma ve yazma sırasında karşılaştıkları sorunları çözme yeteneğini geliştirmelidir. Bu, öğrenme güçlüklerini aşmalarına yardımcı olabilir.

7. Duygusal Düzenleme: Dislektik çocuklar, öğrenme güçlükleri nedeniyle özsaygılarını kaybedebilirler. Duygusal düzenleme becerileri, stresi azaltmalarına ve özsaygılarını artırmalarına yardımcı olabilir.

Dislektik çocukların yürütücü işlev becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmak için eğitimciler, aileler ve özel eğitim uzmanları iş birliği yapabilirler. Bu çocuklar için bireyselleştirilmiş öğrenme stratejileri ve destek önemlidir, böylece potansiyellerini en üst düzeye çıkarabilirler.

Disleksi

Disleksi

Özgül öğrenme güçlüğünün alt başlığı olan disleksi; zekâsı normal ya da normalin üstünde olan bireylerin, standart testlere göre yaş, zekâ düzeyi ve aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda okuma, konuşma, akıl yürütme, matematik ve yazılı anlatım düzeyinin beklenenin önemli ölçüde altında olmasıyla tanısı konulan bir bozukluktur.

Disleksi Belirtileri

Disleksinin Okul Öncesi Belirtileri:

  • Harfleri ve onlara ait olan sesleri karıştırma
  • Yeni kelimeleri öğrenmekte gecikme
  • Konuşmada gecikme
  • Uzun kelimeleri doğru bir şekilde telaffuz edememe
  • Bazı aktivitelerde yavaş tepki verme (harf, kelime oyunları gibi)
  • Kopyalama ve boyamada zayıflık

 

Okul Çağındaki Belirtiler:

  • Yirmiye kadar sayma, haftanın günlerini sayma, alfabeyi sayma gibi basit sıralamaları yapmakta zorlanma,
  • “Gel-yel” gibi kelime kafiyelerini anlamada zorlanma,
  • Okumaya başlamada zorluk,
  • Kelimeleri yanlış şekilde hecelemede ve telaffuzda zorlanma,
  • Nesnelerin isimleri yerine sık sık “şey, o, su” gibi genel kelimeler kullanarak geçiştirme, kelimeyi hatırlamada zorlanma,
  • Harfleri ve rakamları yanlış yerleştirme (9 yerine 6 yazmak gibi)
  • Matematiksel işlemleri yapmada sıkıntı,
  • Sözlü ve yazılı dili organize edememe,
  • Numaraları ezberlemede sıkıntı yaşama,
  • Uzun okuma parçalarını takip etme ve anlamada sıkıntı yaşama,
  • Yazmada güçlüklerle karşılaşma,
  • Okuduklarını anımsayamama ve okunan metinden anlam ve sonuçlar çıkaramama,
  • Okunan bir öykü ile ilgili soruları yanıtlarken o öyküden edinilen bilgiyi değil de genel bilgi birikimini kullanma,
  • Sınıfta yüksek sesle okumaktan kaçınma gibi sıkıntıların yaşanmasıdır.

 

Disleksi Tanısı Nasıl Konur? Disleksi Testi Kaç Yaşında Yapılır?

Disleksiyi teşhis edebilecek belirli ve tek bir test yoktur. Disleksi tanısı konulurken birçok etken göz önünde bulundurulmalıdır.

Disleksi semptomları görülen birey, öncelikle tıbbi bir muayeneden geçmeli ve bu semptomların oluşmasını destekleyen herhangi fizyolojik sorun olup olmadığından emin olunmalıdır. Tedaviye başlamadan önce sorunun, aile yapısının, sosyal ve gelişimsel öykünün iyi değerlendirilmesi gerekmektedir. Bir arada görülen duygusal, sosyal ve davranışsal sorunlar varsa bunlara yönelik gerekli tedavilerin (bireysel-ailesel, ilaç-davranışçı) uygulanması gerekir.

 

Disleksi tanısı koyarken çeşitli zekâ testleri ve psikolojik testler çok yardımcı olmaktadır. Bu testlerden bazıları şunlardır:

  • Wechsler Çocuklar için Zekâ Ölçeği (WISC-III)
  • Bender Gestalt Görsel Motor Algılama Testi
  • Görsel İşitsel Sayı Aralığı Testi (VADS)
  • İşitsel Algı Testi (TAPS)
  • Görsel Algı Testi (TVPS)
  • Peabody Bireysel Başarı Testleri (PIAT)
  • Çocuklar için Kaufman Değerlendirme Bataryası (KABC)
  • Stanford-Binet Zekâ Ölçeği

 

Disleksinin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Disleksi ve tüm öğrenme güçlüklerinin tedavisi özel eğitimdir. Okulda verilen eğitimden farklı olan bu eğitim türü; çocuğun okul eğitiminin yanında bireysel ya da grup halinde aldığı özel bir eğitimdir. Bu alanda uzmanlaşmış kişiler tarafından verilmesi gereken özel eğitim sadece eğitim süreciyle sınırlı kalmamalı ve aileye de bu konuya ilişkin eğitim verilmelidir.

Öğrenme güçlüğünü ortadan kaldıracak ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Ancak eşlik eden kaygı bozukluğu ve depresyon gibi psikiyatrik bir hastalık varsa bu hastalıklar tedavi edilmelidir.